Kanun Numarası: 6197
    Resmi Gazete
    Tarih: 24.12.1953; Sayı: 8591

    BİRİNCİ BÖLÜM
    Eczacılar

    Madde 1 - Eczacılık; eczane, ecza deposu, ecza dolabı, galenik, tibbi ve ispenciyari mevat ve mustahzarat laboratuvarı veya imalathanesi gibi müesseseler açmak ve işletmek veya tibbi ve ispenciyari müstahzarat ihzar veya imal etmek veyahut bu kabil resmi veya hususi müesseselerde mesul müdürlük yapmaktır.

    Madde 2 - Türkiye Cumhuriyeti hudutları içinde eczacılık yapabilmek için aşagıdaki vasıfları haiz olmak şarttır:
    A) Türk vatandaşı olmak;
    B) Türkiye Eczacı Mektep veya fakültelerinden diplomalı olmak veya yabancı memleketlerdeki eczacı mektep veya fakültelerinden diplomalı olup da 3 üncü madde gereğince ilmi hüviyetini ispat etmiş veya imtihanı kazanmış olmak;
    C) Diplomaları Saglık ve Sosyal Yardım Vekaletince tescil edilmiş olmak;
    D) Bu kanunun 4 uncu maddesinde yazılı hallerden biri bulunmamak.

    Madde 3 - Yabancı memleketlerdeki eczacı mektep veya fakültelerinden diplomalı olan Türk vatandaşı eczacılar Türkiye'de sanatlarını yapabilmek için:
    A) Program ve tahsil müddeti bakımından Türkiye Eczacı Mektebi veya fakültelerine muadil olan yabancı eczacı mektep veya fakültelerinden diplomalı iseler eczacı mektebi veya fakültelerince teşkil edilecek bir jüri önünde ilmi hüviyetlerini ispat etmeye;
    B) Tahsil müddeti Türkiye Eczacı Mektebi veya fakültelerinin tahsil müddeti kadar olmakla beraber tahsil programlarında Türkiye Eczacı Mektebi veya fakültelerinin derslerinden bazıları bulunmıyan veya bulunmakla beraber daha az bir müddet içinde okutulan veya müddet az olduğu halde tahsil programı aynı olan yabancı memleketler eczacı mektebi veya fakültelerinden diplomalı iseler ayni şekilde kurulacak bir jüri önünde eczacı mektebi veya fakülteleri tarafından ayrıca tesbit edilecek bir programa göre imtihan vermeye;
    C) Gerek tahsil muddeti ve gerek tahsil programları Türkiye Eczacı Mektebi veya fakültelerinin müddet ve programlarından eksik olan yabancı memleketler eczacı mektebi veya fakültelerinden diplomalı iseler eksik kalan müddet ve programlarını Türkiye'de tamamladıktan sonra (B) bendinde bildirilen imtihanı vermeye;
    Mecburdurlar.
    Sağlık ve Sosyal Yardım Vekaletince bu gibilerin diplomaları ancak ilmi hüviyetin ispatından veya imtihanın kazanılmasından sonra tescil olunur.

    Madde 4 - Aşağıda yazılı haller eczacılık yapmaya manidir:
    A) Yüz kızartıcı bir suçla mahkum edilmiş olmak;
    B) Alelitlak üç sene ve daha fazla ağır hapis veya beş sene ve daha fazla hapis cezasıyle mahkum olmak;
    C) Mesleki bir suçtan bir sene ve daha ziyade hürriyeti bağlayıcı bir ceza ile mahkum olmak veyahut eczanesinde imal, ihzar veya tertip edilen ilaçlarla sattığı müstahzarlar veya sair eczayı tıbbiyede sanatını kötüye kullanmak suretiyle işlediği bir suçtan dolayı beş sene içinde iki dafa mahkeme kararıyle meslek ve sanatının tatili cezasıyla mahkum edilmiş olmak;
    D) Başka memleketlerde sanatını icradan menedilmiş olup bu muamelenin haklı olduğu İcra Vekilleri Heyetince kabul edilmiş olmak;
    E) Sanatını yapmasına mani iyileşmez bir hastalığı bulunmak;
    F) Sanatını yapmasına mani olacak derecede iki gözü ruyetten mahrum olmak.

    Madde 5 - Eczane açmak istiyen, yahut eczanesini satmak ve yahut başka bir yere nakletmek istiyen eczacı bir istida ile Sağlık ve Sosyal Yardım Vekaletine ve yahut alakalı sağlık ve sosyal yardım müdürlüğüne ve yahut mahalli Hükümet tabipliğine müracaat eder.
    Yeniden eczane açmak istiyenler aşağıda yazılı vesikaları da birlikte verirler:
    A) Tasdikli nüfus kağıdı sureti;
    B) Tasdikli diploma sureti;
    C) Hal tercümesi;
    D) Mahkumiyeti bulunmadığına dair adli vesika;
    E) Sanat yapmasına mani iyileşmez bir hastalığı veya ruyetten mahrumiyeti bulunmadığına dair rapor;
    F) Dört aded fotoğraf.
    Tamamlanan evrak üzerinde Sağlık ve Sosyal Yardım Vekaleti tarafından yapılacak tetkikat neticesinde en geç 30 gün zarfında ruhsatname tanzim ve tebliğ olunur.

    Madde 6 - Eczacılar asagıdaki hallerde sanatlarını icradan menedilerek kendilerine verilmiş olan ruhsatnameler Saglık ve Sosyal Yardım Vekaletince daimi olarak geri alınır:
    A) Ruhsatname almak için ibraz edilen evrakın hilafi hakikat olduğu ve bidayeten eczacılığa mani bir halin bulundugu resmen tahakkuk ederse;
     B) 4 uncu maddedeki haller vukubulursa.

    Madde 7 - Bir eczacı almış olduğu müsaadeden sarfınazar eder veya iflasına yahut hacrine hükmolunur veya vefat eylerse ruhsatname sakıt olur.

    Madde 8 - Vefat eden veya hacredilen veya meslek ve sanatının icrasından mütevellit devamlı maluliyete duçar olan bir eczane sahibinin karısı veya kocası veya çocukları varsa eczanenin bunlar hesabına bir mesul müdürün idaresi altında işletilmesine Sağlık ve Sosyal Yardım Vekaletince ruhsat verilir. Bu suretle verilecek ruhsatnamelerden Harçlar Kanunununa göre harç alınır.

    Madde 9 - A) Bir eczanenin mesul müdür tarafından mahcur namına idare edilmesi hacredilen eczacı hakkındaki hükmün ref'ine veya kendisinin vefatına;
    B) Sanatın icrasından mütevellit maluliyet dolayısıyle bir eczanenin mesul müdür tarafından idaresi malul eczacının ölümüne;
    Kadar devam eder.
    Ölen bir eczacının karısı veya kocası veya çocukları namına mesul müdür tarafından idaresi (5) seneyi geçemez.
    Şu kadar ki; ölen eczacının çocuğu bu müddetin hitamında reşit değilse reşit oluncaya ve eczacı mektebine veya fakültesine girdiği takdirde bu tahsili bitirinceye kadar devam eder.

    Madde 10 - Vefat eden eczacının varisleri arasında, karı, koca veya çocuk yoksa eczane bunların haricindeki mirascılar tarafından nihayet bir sene zarfında tasfiye edilir.
    Bu müddet içinde eczanenin bir mesul müdürle idaresi mecburidir.

    Madde 11 - Bir eczaneyi devir veya satın alan kimse eczane açmak için bu kanunda yazılı şartları haiz olduğu takdirde, namına ruhsatname verilir.
    Bu satışlar Hükümet tabibinin huzuriyle ve noterlikçe yapılır.

    Madde 12 - Devredilen veya satilan bir eczanede bulunan uyuşturucu maddelerin satış ve devir muamelesinin mahallin en yüksek sağlık amirine bildirilmesi ve istenilen malumatın verilmesi mecburidir.

    Madde 13 - Bir eczacı eczanesini kapatmak veya nakletmek veya eczanesinin unvanını degiştirmek isterse bir ay evvel mahallin en yüksek sağlık amirine haber vermeye mecburdur.

    Madde 14 - Asağıdaki bentlerde gösterilen hususi eczanelerle ecza dolaplarının açılmasına mahallin sağlık ve sosyal yardım müdürlüğü tarafından usulu dairesinde müsaade verilir ve keyfiyet Vekalete bildirilir.
    A) İçindeki hastalara ilaç vermiye mahsus hastane ve buna benzer müesseselerin eczaneleri;
    B) Yalnız fakirlere parasız ilaç verip hiçbir suretle para karsılığı reçete ile ilaç imal etmeyen belediye ve hayır cemiyetlerinin eczaneleri;
    C) Eczane bulunmıyan yerlerde (Resmi veya serbest) eczacılar bulunmadığı takdirde, resmi veya serbest tabiplerin veya kendi şubeleri dahilinde ilaç veren veterinerlerin ecza dolapları;
    D) Eczanesi bulunan merkezlerden 10 kilometre uzak olup da müstahdemlerine ilaç verilmesine lüzum görülen ziraat işletmeleri veya çiftlik veya sanayi müesseseleri ve mumasili teşekküllerin sahiplerinin ecza dolapları.
    (A) ve (B) bentlerinde yazılı hususi eczanelerin bir diplomalı mesul müdür eczacının idaresinde bulunması şarttır. Bu takdirde mesul müdürlere ait müsaade veya ruhsatname Sağlık ve Sosyal Yardım Vekaletince verilir.
    D) bendinde yazılı çiftlik ve müesseselerde ecza dolabının açılması, ancak o mahallerde ecza dolabının mesuliyetini deruhte edecek bir eczacı veya tabibin bulunmasına bağlıdır.

    Madde 15 - Serbest eczane bulunmıyan yerlerde bu kanunla gösterilen umumi hükümlere tevfikan mesul müdür bulundurmak şartıyle belediye veya özel idareler eczane açabilirler.

    Madde 16 - 14 üncü maddenin (C) bendindeki ecza dolapları ile 15 inci maddede yazılı eczaneler hakkında verilen müsaade bu mahallerde bir serbest eczanenin açılması halinde kendiliğinden hükümsüz kalır, ecza dolabı ve eczane kapatılır.
    Resmi ve Devlete bağlı teşekküllere ait eczaneler, bu mahallerde serbest eczane bulunmadığı takdirde bedeli mukabilinde halka ilaç satmaya veya tertip etmiye mezundur.

    Madde 17 - Memur veya asker olan kimse eczane açamaz ve bir eczanenin mesul müdürlüğünü yapamaz.
    Ancak tek eczaneli yerlerdeki eczanelere üç ayı tecavüz etmeyen nezareti bu kayıttan müstesnadir.
    Bir eczane sahibi olup da askerlik hizmetini yapmak üzere silah altına davet edilen veya mebus veya belediye reisi seçilen eczacılar bu vazifeleri devam ettiği müddetçe eczanelerini bir mesul müdür marifetiyle idare edebilirler.

    Madde 18 - Bir eczacinin birden fazla eczane açması veya mesul müdürlüğünü üzerine alması yasaktır.

    Madde 19 - Bir eczane sahibi eczanesi dışında ilaç tertip edemiyeceği ve mesleki dışında bizzat ticaret yapamıyacaği gibi öğretmenlikten ve seçimle elde edilen vazifelerden başka bir iş de kabul edemez.

    İKİNCİ BÖLÜM
    Eczaneler

    Madde 20 - Eczane binalarının kaç kısımdan mürekkep olacağı ve laboratuvarların vasıf ve şartları ve içerlerinde bulunması lazımgelen alet ve saire ve eczanenin dahili hizmetleri Sağlık ve Sosyal Yardım Vekaletince tayin ve tesbit olunur.

    ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
    Ecza ve kimyevi maddeler

    Madde 21 - Müesseselerde bulundurulan Türk kodeksine dahil ecza ve kimyevi maddeler Türk kodeksinde yazılı vasıf ve şartları haiz olacaktır.

    Madde 22 - Ambalajları açılmış tıbbi ecza ve kimyevi maddelerin saf olmamalarından ve iyi muhafaza edilmemelerinden eczane, ecza deposu ve laboratuvar sahipleri ve mesul müdürleri mesuldur.

    Madde 23 - Zehirli ve müessir eczanin muhafazası ve mustehlike satışı bu husustaki kanun ve mevzuata gore yapılır.

    Madde 24 - Reçete mukabilinde verilmesi mesrut olan ilaçların reçetesiz verilmesi ve zehirli ve muessir maddelerin eczanelerde toptan satılması yasaktır.

    Madde 25 - Eczaneye imal edilmek üzere bırakılan reçetelerin tadil veya tağyir edilmeden yapılması mesrut olup ilaçların ve reçetelerin (Fiyatları üzerinde yazılmak suretiyle) alıcıya verilmesi Sağlık ve Sosyal Yardım Vekaletince tesbit ve ilan olunacak esaslara gore yapılır. Eczanelerde hazırlanan reçetelerin ilaçlarında görülecek hata ve saireden doğrudan doğruya eczanenin mesul müdürü sorumludur.
    Eczacılar muhteviyatında yanlışlık olduğundan şüphe ettikleri reçetelerle kodekste yazılı miktarlardan fazla eczayı ihtiva edip altı iki çizgi ile çizilerek ayrıca imza edilmiş olmıyan reçeteleri müdavi tabip ile temas etmeden imal edemezler.
    Ancak müdavi tabip ile temas imkanı bulunmıyan hallerde reçeteyi kodekste yazılı azami miktarlara göre yapmakla beraber keyfiyeti mahallin en yüksek sağlık amirine bildirirler.

    Madde 26 - Eczanelerde günlük reçetelerin kaydına mahsus Sağlık ve Sosyal Yardım Vekaleti tarafından verilen örneğe uygun olarak bastırılacak, mahalli sağlık amirliğince yaprak adedleri tasdik edilmiş ve mühürlenmiş, bir defter tutulur. Bu defterlerin beş sene müddetle muhafazası mecburidir.

    Madde 27 - Tabip veya veteriner hekimin adres ve diploma numarasını açık olarak göstermeyen, resmi veya hususi hastane sağlık merkezi, dispanser ve poliklinik yapan benzeri müesseselerin başlık ve poliklinik numarasını taşımıyan, okunması güç, şifreli yahut kodekste yazılı dillerden başka dille yazılmış reçeteler imal ve ihzar olunamaz.

    Madde 28 - Eczanelerde eczacilik ve ziraatte kullanilan kimyevi maddelerle sıhhi malzeme, alati tıbbiye ve tuvalet eşyasından maada eşyanın müşteriye satılmak maksadiyle bulundurulması yasaktır.

    Madde 29 - Acil tedavide kullanılan ve Sağlık ve Sosyal Yardım Vekaletince tayin ve tesbit olunan maddelerin piyasada mevcut oldugu takdirde eczanelerde bulundurulması mecburidir.

    DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
    Teftiş

    Madde 30 - Eczanelerle ecza depoları ecza ticarethaneleri ve ecza imalathaneleri ve laboratuvarlari Saglik ve Sosyal Yardim Vekaletinin murakabesi altinda olup her zaman teftişe tabidirler.
    Bunların senede en az iki defa teftişi mecburi olduğu gibi lüzum görüldüğü sair zamanlarda dahi teftiş olunur.

    Madde 31 - Teftiş, sağlık müfettişleri veya sağlık müdürleri ve yahut Sağlık ve Sosyal Yardım Vekaleti veya müdürlüğünce tensip edilecek resmi tabipler tarafından yapılır.

    Madde 32 - Teftişe memur olarak müesseseye gelen ve hüviyetlerini ispat eden salahiyet sahibi memura ecza müessesesinin her tarafını ve defterlerini ve alet ve edevatı ile ilaçlarını göstermeye ve teftişe mutaallik olarak istenilen bütün malumatı vermeye müessese sahibi veya mesul müdürü mecburdur.

    Madde 33 - Mufettis veya salahiyet sahibi memur tarafından teftiş esnasında görülen bozuk, magsus veya gayrisaf ecza ve kimyevi maddeler imha ve bir zabit varakası yapılarak teftiş varakasına raptolunur. Ancak bu nevi eczanın imhasına eczacı tarafından itiraz edilirse bu gibi maddelerden alınacak üç numune eczacı ve teftişi yapan memur tarafından beraberce mühürlenerek bir numune eczane veya laboratuvarda bırakılır, diğer ikisi resmi bir tahlil müessesesine gönderilir. Eczacının bu muameleden kaçınması halinde de keyfiyet bir zabıtla tesbit olunur.
    Aynı maddenin geri kalan kısmı mühürlenerek imhası tehir ve kullanılması tahlil neticesine kadar menedilir ve teftiş varakasına kaydolunup keyfiyet Vekalete bildirilir. Resmi tahlil müessesesinden alınacak cevaba göre karar vermek Sağlık ve Sosyal Yardım Vekaletine aittir. Teftişi yapan memur bazı maddelerin bozuk, mağsus ve gayrisaf olduğundan şüphe ederse aynı suretle muamele yapar.

    Madde 34 - Teftişten dolayı vaki olacak şikayetlerin mercii Sağlık ve Sosyal Yardım Vekaletidir.

    BEŞİNCİ BÖLÜM
    Müteferrik hükümler

    Madde 35 - (Degisik: 9/3/1954 - 6340/1 Md.)
    Hastalık ve sair mazeretlerle eczanesinden ayrılan bir eczacının bu ayrılış müddeti yirmi dört saati tecavüz ettiği takdirde mahallin en büyük sağlik amirine bir yazi ile haber verilir. Ayrılış müddeti on beş güne kadar devam edecekse ikinci eczane bulunmıyan yerlerde eczaneye; varsa resmi eczanenin eczacısı, yoksa mahallin serbest tabibi, bulunmadığı veya kabul etmediği takdirde muvafakatleri ile Hükümet veya belediye tabibi nezaret eder, aksi takdirde eczane kapatılır.
    İkinci bir eczane bulunan yerlerde mesul müdür tayini kabil olmadığı takdirde eczane kapalı kalır. Ayrılış müddeti on beş günden fazla sürecekse, eczane açık bırakılmak istenildiği takdirde Saglık ve Sosyal Yardım Vekaletinden izin almak ve bir mesul müdür tayin etmek mecburidir.

    Madde 36 - Tabiplerin tertip ettikleri reçeteleri hazırlamak ve muhteviyatlarını müracaat sahiplerine temin etmek üzere birden fazla eczanenin bulunduğu yerlerdeki eczanelerin gece ve pazar nöbetleri, mahallin en yuksek saglık amirinin tensibiyle halkın ihtiyacını temin edecek surette tanzim olunur.
    Gerek nöbet ve gerekse tatil zamanları için verilecek emirlere eczacıların tabi olmasi mecburidir.

    Madde 37 -Tabiplerin; eczanelerde hasta kabul etmeleri yasaktır. Ancak kaza ve ani bir tehlikeye uğrayarak eczaneye gelen veya getirilen kimselerin ilk tedavisinin yapılması caizdir.

    Madde 38 - Her eczacı eczanesi mıntakasi içindeki mahallerde oturan ve tababet yapan tabiplerin isim ve adresleriyle hangi saatlerde muayenehane veya evlerinde bulunduklarını gösterir mahallin sağlık amirlerince tertip edilmiş bir listeyi eczane icinde halkın görebileceği bir mahalle aşmaya mecburdur.

    Madde 39 - Eczanelerde ihzar edilen reçetelerde yazılı ilaçların fiyatlarını tesbit için en geç bir sene zarfında Sağlık vs Sosyal Yardım Vekaletince bir tarife yapilarak usulü dairesinde ilan edilir.
    Bu tarifeler en az senede bir defa tetkik edilerek lüzum görülürse tadil ve aynı şekilde ilan olunur.
    İlaç fiyatları hakkındaki şikayetlerin tetkiki Sağlık ve Sosyal Yardım Vekaletine aittir. Yapılan tetkik sonunda tarife üstüne çıktığı anlaşılanlara yazılı ihtar yapılır. İki yazılı ihtara rağmen bu hareketlerine devam eden eczacılar hakkında mahkemece 44 üncü madde hükmü tatbik olunur.

    ALTINCI BÖLÜM
    Cezalar

    Madde 40 - Bu kanunda yazılı usüllere uygun olarak ruhsatname almaksızın birinci maddede sayılı yerleri açanlar üç aydan bir seneye kadar hapis ve 500 liradan 5 000 liraya kadar ağır para cezasıyle cezalandırılır.
    Eğer fiil eczacılık yapmak hakkını haiz olmıyanlar tarafından işlenirse hapis cezası altı aydan ve para cezası da 1 000 liradan eksik olamaz.
    Her iki halde de mahkeme kararına hacet kalmaksızın bu gibi yerler mahallin en yüksek sağlık amiri tarafından derhal kapatılır.

    Madde 41 - Bu kanunun 1 inci maddesinde sayılan yerlerde ambalajsız veya ambalajı açılmış olarak bozuk veya zamanı geçmiş veya mağsus veya gayrisaf ilaç ile ambalajlı olsa bile zamanı geçmiş ilaç bulunduğu takdirde bunlar müsadere ve imha edilmekle beraber bu yerleri bizzat idare eden eczacı ile bu kanunda yazılı sebeplerle eczacının bulunmaması halinde bu yerlerde mesul müdürlük vazifesini ifa edenler (200) liradan (500) liraya kadar ağır para cezasi ile cezalandırılır.
    Yukarda yazılı halin tekerrürü takdirinde eczacı ile varsa mesul müdürü bir aydan bir seneye kadar hapis ve (300) liradan (1000) liraya kadar ağır para cezası ile cezalandırılır ve müessese bir aydan bir seneye kadar kapatılır.

    Madde 42 - Bu kanunun 1 inci maddesinde sayılan yerlerde ilaç halinde ihzar, imal veya tertip edilmemiş olan bozuk veya mağsus ecza ve kimyevi maddeler bulunduğu takdirde, bunların hepsi müsadere ve imha edilmekle beraber bu yerleri bizzat idare eden eczacı ile bu kanunda yazılı sebeplerle eczacının bulunmaması halinde bu yerlerde mesul müdürlük yapanlar (100) liradan (1000) liraya kadar ağır para cezası ile cezalandırılır.
    Yukarda yazılı halin tekerrürü takdirinde hükmedilecek para cezası (500) liradan aşağı olamaz. Ayrıca müessesenin bir aydan bir seneye kadar kapatılmasına da karar verilir.

    Madde 43 - Zehirli veya kimyevi maddelerle tıbbi ecza ve müstahzarların müsaadesiz satılması yasaktır. Bunları müsaadesiz satan veya satmak üzere dükkanında bulunduranlar hakkında Türk Ceza Kanununun 409 uncu maddesi tatbik olunur ve bu gibi maddeler derhal müsadere edilerek o mahallin resmi hastanesine teslim edilir.
    Ancak eczanesi bulunmıyan yerlere münhasır olmak üzere Sağlık ve Sosyal Yardım Vekaletince tesbit ve ilan edilecek müstahzarlar bu hükümden müstesnadır.

    Madde 44 - Bu kanunda yazılı olan yasaklara ve mecburiyetlere muhalif hareket edenler kanunda ayrıca bir ceza gösterilmediği ve fiilleri Türk Ceza Kanununa göre daha ağır cezayı istilzam eylemediği takdirde 100 liradan 500 liraya kadar hafif para cezasıyle cezalandırılır.

    Madde 45 - Eczaneyi işletmeye başladıktan sonra mazeretsiz olarak ve mucbir sebepler dışında eczanesi olan yerlerde 30 gün, olmıyan yerlerde 10 gün müddetle eczanesini kapalı bırakan veya teftiş sırasında görülen noksanların tamamlanması için yapılmış iki yazılı ihtara riayet etmiyen eczacılar 50 liradan 500 liraya kadar ağır para cezasıyle cezalandırılır.

    Madde 46 - Eczacılar ve Eczaneler hakkındaki 964 sayılı kanunla buna zeyil 5320 sayılı kanunun hükümleri mülgadır.

    Geçiçi Madde 1 - 964 sayılı kanunun 51 inci maddesinden istifade ile eczanelerde hasta kabul ve muayene suretiyle icrayı tababet eyliyen doktorlar işbu kanunun yayını tarihinden itibaren bir ay içinde muayenehanelerini eczane dışına nakle mecburdurlar.

    Geçici Madde 2 - Lozan Sulh Muahedesine göre Türkiye'de eczacılık etmek müsaadesini almiş olan eczane sahibi yabancı eczacılar bu kanun hükümlerine riayet etmek şartıyle sanatlarını icraya devam ederler.

    Madde 47 - Bu kanun neşri tarihinde yürürlüğe girer.

    Madde 48 - Bu kanun hükümlerini Sağlık ve Sosyal Yardım ve Adalet vekilleri yürütür.